TRÚNG “TỦ” KHI PHỎNG VẤN XIN HỌC BỔNG

Sau vòng xét hồ sơ, phỏng vấn là cơ hội duy nhất để bạn trực tiếp lăng-xê bản thân và chia sẻ nguyện vọng nhận học bổng của mình. Dưới đây là danh sách những câu hỏi bạn có thể phải đối mặt khi đi phỏng vấn xin học bổng: từ những câu hỏi thông dụng cho đến những câu hỏi “cân não” mà Đại học Oxford đã từng áp dụng cho ứng viên của trường

Từ những câu hỏi thông thường…

Thông thường các buổi phỏng vấn sẽ bắt đầu với việc giới thiệu bản thân (dù người phỏng vấn chắc chắn đã đọc qua hồ sơ của bạn). Trong lúc giới thiệu, có hai điều bạn nên nhắc đến đó là nguyện vọng được học tập tại ngôi trường mà bạn đã chọn, và “nhắc khéo” chi tiết bạn không có một hoàn cảnh tài chỉnh vững chắc để có thể theo học (nếu không có sự trợ giúp của học bổng). Tuy nhiên, bạn cũng nên lưu ý không nên “làm quá” với cảm xúc của mình mà hãy bình tĩnh chia sẻ số tiền ba mẹ bạn kiếm được, cùng những mối bận tâm khác trong gia đình (chẳng hạn việc chu cấp việc học cho em bạn). Đây là một lí do chính đáng và là nguyên do khiến bạn phải đăng kí xin học bổng này.

Phần thứ hai sẽ liên quan đến ngôi trường mà bạn đang nhắm tới. Hãy cố gắng thể hiện nhiệt huyết của bạn qua giọng nói khi nhắc tới quyết tâm học tập và những dự định tương lai.

Tiếp đó, người phỏng vấn sẽ ít nhiều nhắc tới học bổng và có thể sẽ hỏi đến việc bạn sử dụng chúng. Cách tốt nhất để đối phó với câu hỏi này lại bạn hãy thật thà trả lời rằng mình đã lên kế hoạch sử dụng chúng vào việc gì: sách vở dụng cụ học tập, phương tiện di chuyển, tiền nhà và ăn ở… Nếu có thể, hãy đưa một con số cụ thể vì điều này thể hiện rằng bạn đã tìm hiểu cụ thể về mức sống ở điểm đến cũng như có hoạc định tài chính cho riêng mình.

Cuối cùng, một câu hỏi cũng khá quan trọng để quyết định việc cấp học bổng đó là “Bạn có kế hoạch giúp đỡ gì cho trường sau khi tốt nghiệp?” Thông thường, những người làm trong ngành giáo dục vẫn thích những ai sống “có trước có sau”, do đó, đối với dạng câu hỏi này, cách làm thông minh duy nhất là câu trả lời “Có”. Để thuyết phục hơn, bạn nên đưa ra một kế hoạch chi tiết hơn (ví dụ bạn sẽ tham gia vào diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm du học cho sinh viên hậu bối hay xa hơn là lập quỹ học bổng…) Tất nhiên, chân thành và thật thà phải luôn là hai “từ khóa” bạn luôn phải tuân thủ trong khi trả lời vì đây là hai điều có thể nhận thấy được đối với những người đã có nhiều kinh nghiệm phỏng vấn.

Dưới đây là một số câu hỏi thông thường trong khi phỏng vấn du học (lược dịch từ Opsf).

… đến câu hỏi tình huống “độc lạ”

Bên cạnh những câu hỏi phỏng vấn xoanh quanh bản thân bạn và học bổng, giám khảo có thể đưa ra những câu hỏi tình huống để thách thức khả năng suy luận và tính sáng tạo của thí sinh. Đặc biệt, những câu hỏi này thường sẽ liên quan mật thiết đến lĩnh vực bạn đang nhắm tới ở trường đại học.

Trong trường hợp phỏng vấn xin học bổng ở các trường đại học danh tiếng như Đại học Oxford, câu hỏi đánh đố có tần xuất cao hơn. Đây là những dạng câu hỏi bề ngoài gắn liền với thực tế nhưng bên trong thì yêu cầu thí sinh vận dụng kiến thức chuyên môn và kĩ năng cũng như “cái tôi” cần có để gây ấn tượng với đại diện trường.

Sau đây là 5 câu hỏi mà Times Higher Education từng trích lược từ danh sách câu hỏi phỏng vấn của đại học Oxford:

1. Ngôn ngữ hiện đại (Tiếng Pháp): Điều gì tạo nên một cuốn tiểu thuyết hay vở kịch mang tính “chính trị”?
2. Y học: Có khoảng 1 trong 4 người chết ở Vương quốc Anh bởi vì ung thư, nhưng ở quốc gia Phi-líp-pin, con số chỉ 1 trên 10 người. Yếu tố rõ nét nào đã làm nên sự khác biệt này?
3. Tâm lý: Bạn nghĩ điều gì liên quan đến việc đỗ lỗi cho ai đó?
4. Toán học: Hãy tưởng tượng 1 chiếc thang dựa vào bức tường theo chiều thẳng đứng. Nấc thang giữa được tô màu khác để chúng ta có thể nhìn thấy cái thang từ bên cạnh. Vậy nấc thang giữa sẽ cho ra hình gì khi thang rơi xuống sàn?
5. Tâm lý học thực nghiệm: Một cuộc thí nghiệm lớn cho thấy anh chị trong gia đình liên tục đạt điểm cao hơn em trong bài kiểm tra trí tuệ. Tại sao thực tế này lại diễn ra?

Đừng lo lắng, những câu trả lời lý tưởng nằm ngay bên dưới...

Nếu được hỏi như trên, bạn sẽ trả lời như thế nào? Thật ra những câu hỏi này không thực sự có một câu trả lời chính xác. Chúng ta hãy cùng phân tích để xem hội đồng thi có hàm ý gì khi đưa ra những câu hỏi này nhé.

1. Điều gì tạo nên một cuốn tiểu thuyết hay vở kịch mang tính “chính trị”?

Tiến sĩ Helen Swift, người từng tham gia phỏng vấn ứng viên ở St Hilda’s Colleg đánh giá đây là một câu hỏi tổng quan. Theo đó, nhà trường muốn bạn trả lời cho câu hỏi “Yếu tố nào làm nên tính chính trị?”. Bạn có thể phân tích mặt nội dung hay phong cách của tác phẩm, phát biểu suy nghĩ về đánh giá đó. Ngoài ra bạn cũng có thể đặt ngược lại câu hỏi rằng “Có bộ môn nghệ thuật nào là không có tính chính trị ẩn sau”, hay đưa dẫn chứng cụ thể về một tác phẩm nổi tiếng mà tác giả cho rằng nó không có yếu tố chính trị, nhưng dư luận lại có suy nghĩ trái ngược…

Mục đích của dạng câu hỏi này khiến thí sinh phải lật đi lật lại vấn đề và đôi lúc có thể thay đổi quan điểm ngay trong quá trình phỏng vấn, và để làm tốt dạng câu hỏi này, bạn cần cho thấy mình là người luôn sẵn lòng đón nhận và có khả năng giải quyết khó khăn, đón nhận các ý tưởng mới.

2. Có khoảng 1 trong 4 người chết ở Vương quốc Anh bởi vì ung thư, nhưng con số chỉ 1 trên 10 người ở quốc gia Philippines. Yếu tố rõ nét nào làm nên sự khác biệt này?

Khi nhận được kiểu câu hỏi này, bạn có thể đặt ngược lại những câu hỏi, chẳng hạn như “Số liệu này đến từ đâu, độ tin cậy của nó như thế nào?”. Kiến thức xã hội sẽ giúp ích nhiều vì bạn sẽ nhận ra những yếu tố như lối sống thường ngày ở Anh vốn không lành mạnh, hay tuổi thọ ở Philippines thấp hơn đáng kể so với Anh cùng với những nguyên nhân gây tử vong thường hay tồn tại ở những nước đang phát triển… dẫn đến phát sinh sự khác biệt được đề cập trong câu hỏi.

Câu hỏi yêu cầu thí sinh kĩ năng giải quyết vấn đề, tư duy phê phán, khả năng giao tiếp vốn là những yếu tố không thể thiếu trong mô hình giảng dạy của trường Oxford.

3. Bạn nghĩ điều gì liên quan đến việc đỗ lỗi cho ai đó?

Có nhiều cách để tiếp cận câu hỏi: Bắt đầu với việc gợi ý rằng trường hợp A đổ lỗi cho B vì A nghĩ B đã làm điều gì đó sai, nhưng thực tế còn chỉ ra rằng B không nhất thiết phải làm gì sai, bởi việc đổ lỗi phức tạp hơn là chỉ làm gì đó sai trái.

Thay vào đó, vấn đề còn được tranh luận rằng đỗ lỗi thường đi kèm với những cảm xúc như tức giận hay oán hận. Một lần nữa, chúng ta có thể lật ngược tình huống để hiểu rõ bản chất của sự đỗ lỗi: trường hợp ai đó làm sai nhưng không chịu là mình sai chẳng hạn.

Cách trả lời của bạn khi đó sẽ thể hiện khả năng đánh giá về một nhận xét nào đó, cũng như tính sáng tạo trong việc đưa ví dụ, luận cứ luận điểm hay những suy nghĩ sâu xa, nghiêm túc thông qua hàm ý của vấn đề.

4. Hãy tưởng tượng 1 chiếc thang dựa vào bức tường theo chiều thẳng đứng. Nấc thang giữa được tô màu khác để chúng ta có thể nhìn thấy cái thang từ bên cạnh. Vậy nấc thang giữa sẽ cho ra hình gì khi thang rơi xuống sàn?

Câu hỏi đánh giá sự trừu tượng hóa những thông tin không quan trọng và sử dụng toán học đại diện cho một tình huống.

Mặc dù thí sinh thường phát thảo những giai đoạn khi thang rơi xuống sàn, phương án tiếp cận đúng đắn là mô hình hóa sự rơi bằng phương trình toán học. Tiến sĩ Cotton-Barratt từ cao đẳng Christ Church cho rằng: “Nếu thí sinh chưa tìm ra hướng giải quyết, chúng tôi sẽ gợi ý hình dạng nào tạo nên từ cái thang, bức tường và sàn, và cuối cùng họ sẽ nhận ra qua các giai đoạn, chiếc thang hình thành 1 tam giác vuông. Tiếp đến dùng định lý Pi-ta-go để tìm ra câu trả lời” (tạo thành ¼ vòng tròn có trọng tâm là điểm giao nhau giữa tường và sàn).

5. Một cuộc thí nghiệm lớn cho thấy anh chị lớn liên tục đạt điểm cao hơn em trong bài kiểm tra trí tuệ. Tại sao thực tế này lại diễn ra?

Thí sinh khi bàn luận về câu hỏi này sẽ nghĩ tới cả yếu tố khoa học như tuổi sinh đẻ (người mẹ lớn tuổi hơn khi sinh đứa con sau), hay thứ tự sinh nở có thể ảnh hưởng đến hành vi, ví dụ những đứa con đầu phải chịu sự thay đổi trước và sau khi em mình chào đời. Có thêm một lý do nữa từ những tác động của môi trường bên ngoài, ví dụ anh chị lớn khi dạy lại em nhỏ những kĩ năng và kiến thức từng học qua sẽ có lợi cho nhận thức (vì được học thêm một lần nữa thông qua việc truyền đạt cho người khác)”.

Dẫu cho sự giải thích cặn kẽ đó, giáo sư Watkins từ trường St Anne nói rằng không có giới hạn câu trả lời duy nhất cho câu hỏi này, và người phỏng vấn sẽ ấn tượng hơn với những câu trả lời họ chưa từng nghe, thông qua đó thấy được khả năng phân tích quan sát và tư duy sáng tạo của thí sinh.

Tóm lại, dể trả lời những câu hỏi như trên tốt nhất, chúng ta cần sự rèn luyện tư duy và áp dụng kiến thức đã học được để phân tích những sự việc diễn ra hằng ngày, nhìn vấn đề từ nhiều phương diện, phản biện và áp dụng được trí sáng tạo của bản thân khi phản biện. Điều quan trọng nhất là phải “siêng năng suy nghĩ”, đọc và suy luận nhiều – như vậy bạn mới tìm ra những phương án mới, học và làm việc hiệu quả.

Để được tư vấn cụ thể hơn, vui lòng liên hệ:

• Công ty Tư vấn Du học và Định cư Ocean Edu
• Địa chỉ: Tầng 5 Tòa nhà Hòa Bình Green City, số 505Minh Khai, Hai Bà Trưng, Hà Nội
• Hotline: 0903406935
• Email: duhococeanedu@gmail.com